Bevolkings-vooruitzichten.

Bevolkingsvooruitzichten zijn geen glazen bol voorspellingen. Het is een berekende inschatting, op basis van wat we vandaag weten, van de toekomstige overlijdens, geboortes en verhuisbewegingen. Het zijn gemeentespecifieke bevolkingsvooruitzichten, daarbij wordt voor elke gemeente vertrokken van de bevolkingskenmerken en – tendensen van die gemeente. Het profiel (qua geboorte, overlijden en verhuisbewegingen) van een grootstad verschilt immers wezenlijk van een plattelandsgemeente. Niet alles is even makkelijk te ‘berekenen’ omdat bevolkingstrends worden beïnvloed door onvoorspelbare maatschappelijke fenomenen, zoals een economische crisis of onrust in buitenlandse conflictgebieden of een pandemie zoals COVID-19.

Bevolkingsvooruitzichten stelt het beleid in staat om proactief in te spelen op bevolkingstendensen.

Voor de vooruitberekening van de bevolking en van de huishoudens is een ‘microsimulatiemodel’ ontwikkeld. Het vertrekpunt van de simulatie is een basisbestand met alle personen en huishoudens aanwezig in het Vlaamse Gewest op 1 januari 2020. Dat bestand bevat naast kenmerken zoals leeftijd en geslacht ook de verwantschapsrelaties in het huishouden. De simulatie bestaat erin dat de personen van het basisbestand doorheen de tijd van kenmerken (kunnen) veranderen: ze verouderen, krijgen kinderen, verhuizen, gaan samenwonen met een partner of gaan weg bij hun partner. Er komen personen bij in het Vlaamse Gewest door geboorte of immigratie (uit een ander gewest of ander land) en er gaan personen weg uit het Vlaamse Gewest door sterfte of emigratie (naar een ander gewest of ander land). Door al deze veranderingen van jaar tot jaar in te schatten worden als het ware toekomstige levenslopen voor alle (nieuwe) inwoners van het Vlaamse Gewest gecreëerd.

Veranderingen bij de ene persoon kunnen gevolgen hebben voor andere personen. Zo zal het vormen van een paar uiteraard altijd gevolgen hebben voor minstens 2 personen. Sterfte impliceert een verandering in de huishoudpositie van de verweduwde partner die alleenwonend of alleenstaande ouder wordt. Deze veranderingen worden in de simulatie verwerkt door het wijzigen van de verwantschapsrelaties naar aanleiding van een gebeurtenis.

Voor alle veranderingen die gesimuleerd worden, werden de kansen geschat uitgaande van trends in het verleden. 

De vooruitberekening werden uitgevoerd door Statistiek Vlaanderen. Meer info over methodologie en alle cijfers in detail vind je hier.

Wist je dat het Planbureau in 1985 voorspelde dat België nooit 10 miljoen inwoners zou tellen? Vandaag zijn we met bijna 11 miljoen Belgen. Anders gezegd: bevolkingsvooruitzichten moeten met de nodige omzichtigheid worden gebruikt.

In een steeds veranderende maatschappij hebben bevolkingsvooruitzichten een beperkte houdbaarheidsdatum. Om de drie jaar worden nieuwe vooruitzichten op gemeentelijk niveau berekend, om een zo correct mogelijk beeld van de toekomst te blijven hebben.

Bevolkingsvooruitzichten mogen niet té ver vooruitblikken om betrouwbaar te blijven: doorgaans is het eerste projectiejaar meer betrouwbaar dan het laatste. Maar bij de huidige vooruitzichten zou dit net omgekeerd kunnen zijn: ze vallen samen met de jaren tijdens en volgend op de COVID-19-pandemie. De hypothesen die in deze vooruitzichten worden gehanteerd, steunen daarom in grote mate op algemene beredeneerde en goed onderbouwde tendensen. De hypothesen inzake sterfte, vruchtbaarheid en migratie werden afgetoetst met verschillende experten bij het Federaal Planbureau, Statbel, IWEPS, BISA en academici.

Tien jaar vooruitkijken is het maximum. Voor Gent leggen we de focus op periode 2021-2030.

De huidige vooruitzichten zijn gebaseerd op de bevolking op 1 januari 2020, zoals bepaald door Statbel.