Sluizeken-Tolhuis-Ham

Een kijk op de wijk

Een duik in de cijfers

Snel groeiende diverse wijk

Sluizeken-Tolhuis-Ham kent een grote aangroei van de bevolking, ondanks het hoge aantal sterfgevallen per 1000 bewoners. De wijk heeft een vrij hoog aandeel 20-ers en 30-ers. De wijk is dichtbevolkt en dichtbebouwd. Zwerfvuil is prominent aanwezig: 68% van de bewoners heeft er last van.

60% van de bewoners heeft een migratieachtergrond. De houding tegenover diversiteit is gunstig in de wijk: zo vindt bijna driekwart van de bewoners een niet-Belgisch gezin als nieuwe buur geen enkel probleem, voor Gent gemiddeld is dat 6 op de 10.

Veel handel en horeca in de wijk

De wijk telt veel handelspanden, horecazaken en winkels: telkens belandt Sluizeken-Tolhuis-Ham in de top 5 van de Gentse wijken. Het is ook een wijk met veel sociale en culturele voorzieningen.

Wonen is een uitdaging

Slechts 34% van de gezinnen zijn eigenaar van hun woning. Dat is een van de laagste scores van Gent. De tevredenheid over de woning ligt ook erg laag.

Weinig woningen hebben een tuin: 1 op 3. Daarmee scoort de wijk minder dan de helft dan het stadsgemiddelde. Er is ook onvoldoende groen in de wijk, zo meent de helft van de bewoners. Voor Gent gemiddeld is dat 71%.

Slechts 3 op de 5 bewoners is tevreden over de buurt. Voor Gent gemiddeld is dat 3 op 4. Het aantal woongelegenheden in appartementen neemt toe van 2.462 (2018) naar 2.834 (2023).

Duidelijke armoedeproblematiek

Sluizeken-Tolhuis-Ham heeft van alle Gentse wijken het tweede laagste mediaan inkomen. Er zijn vrij veel gezinnen die maar moeilijk rondkomen met het inkomen: meer dan 1 op 5, terwijl dit voor Gent gemiddeld 1 op 7 is. Ook de werkloosheid in de wijk is hoog: 12% van de beroepsbevolking (18-64 jaar) is een werkzoekende zonder werk.

Samenleven staat onder druk

In Sluizeken-Tolhuis-Ham voelt slechts 50% van de mensen zich thuis bij de buurtbewoners. Voor Gent is dat gemiddeld 64%. Ook vindt amper 62% van de bewoners het aangenaam praten is met mensen in de buurt. Voor Gent is dat gemiddeld 72%. Maar liefst 12% voelt zich onveilig in de buurt, wat een hoge score is. Positief is dat 1 op 7 wijkbewoners lid is van een bewonersgroep.

Wat is er?

4 buurten

De deelbuurten situeren zich rond de Voormuide, de Sleepstraat, de Tolhuislaan en de Ham. De wijk wordt grotendeels omgeven door water: in het noorden het Tolhuisdok en de Blaisantvest, in het oosten het Handelsdok en in het zuiden de Leie. Deze verschillende buurten hebben elk hun eigenheid:

1. Voormuide: Deze buurt leunt dicht aan bij de wijk Muide-Meulestede-Afrikalaan. De aanwezigheid van het water en de tram bepalen voor een groot deel de sfeer in deze voormalige schippersbuurt.
2. Tolhuis: De buurt rond de Tolhuislaan en de Sleepstraat vormt het hart van de wijk. Typerend zijn de talrijke Turkse restaurants, groenten- en fruitwinkels en stoffenzaken in de Sleepstraat.
3. Briel: De buurt rond het Fratersplein vormt een eiland in de wijk. Deze buurt kenmerkt zich door de aanwezigheid van de ziekenhuizen en woonzorgcentra. De sociale woningen aan de Groenebriel bepalen hier het beeld.
4. Ham: De buurt Ham ligt tussen de Dampoort en de Oude Dokken. Het is een buurt die sterk verandert, met onder andere veel nieuwe ontwikkelingen, zoals Dok Noord, de Oude Dokken, het verleggen van de stadsring en de ontwikkeling van de Fluvius-site.

Een wijk met vele culturele organisaties en burgerinitiatieven

De wijk Sluizeken–Tolhuis–Ham is de uitvalsbasis voorvele culturele organisaties en initiatieven. Denk maar aan De Centrale, Kopergietery, de Tuin van Kina, Wisper, De Expeditie die tal van culturele partners herbergt. Of aan de tijdelijke invullingen zoals in Nieuwland, die aan leegstaande sites een apart karakter geven. Al deze projecten maken de wijk populair.

In de wijk zijn er ook burgerinitiatieven, zoals buurtmoestuinen, een naaiatelier en een aantal jaarlijkse feesten en evenementen,…

Wat leeft er?

Een diverse, levendige en drukke wijk

De wijk is zeer divers op vlak van leeftijd, herkomst en sociaal-economische situatie van bewoners. Dit zorgt ervoor dat samenleven in de wijk niet altijd vlot verloopt. De grootste frustraties hebben te maken met overlast en gebrek aan netheid.

De levendigheid van de wijk Sluizeken-Tolhuis-Ham en haar uitgebreide socio-culturele en economische aanbod trekt veel mensen aan. Tegelijkertijd geven sommige bewoners aan op zoek te zijn naar rust.

De centrale ligging van de wijk zorgt voor druk verkeer op de belangrijkste verkeersassen: Tolhuislaan-Rodelijvekensstraat en Sleepstraat-Sint-Salvatorstraat-Voormuide. In sommige straten ondervinden bewoners hinder van sluipverkeer. De nabijheid van het station Gent-Dampoort en de tram- en buslijnen in de wijk zorgen voor een goede bereikbaarheid met het openbaar vervoer.

In volle ontwikkeling

De wijk verandert snel door vele woon- en andere ontwikkelingen. De talrijke prijzige projecten hebben vooral rijkere bevolkingsgroepen aangetrokken. Tegelijk is een deel van de woningen erg verouderd. Sociale verdringing is een reëel gevaar in de wijk.

De wijk telt veel kinderen en jongeren. Er is nood aan voldoende scholen, sportinfrastructuur en vrijetijdsbesteding voor hen.

Wat komt er?

De Oude Dokken is een stadsvernieuwingsproject gelegen rond het Houtdok, het Achterdok en het Handelsdok. Op de plaats van de vroegere havenindustrie komt nu een gloednieuw stadsdeel. Al sinds 2004 is de omgeving volop in verandering. Er kwamen woningen bij, maar ook nieuwe groene openbare ruimte en toegankelijke kades. Twee fiets- en voetgangersbruggen verbinden de beide oevers van het Dok. Aan Dok Zuid, vlakbij Dampoort, komt een nieuwe campus van Arteveldehogeschool met studentenhuisvesting. De campus zal plaats bieden aan 2.500 studenten en er worden 240 studentenkamers voorzien. Er komt ook een jeugdhuis en een buurtpark.

Ook Gentspoort zal voor grote veranderingen zorgen. De huidige tramlijn via Tolhuis, Voormuide en Sint-Salvatorstraat wordt gesplitst in twee lijnen. Eén lijn zal via de Sint-Salvatorstraat lopen en krijgt een eindhalte aan de Voormuide. Daar worden de sporen vernieuwd. De andere lijn wordt vanaf de Blaisantvest over nieuwe tramsporen doorgetrokken naar de Dampoort.
Momenteel is men bezig met de aanleg van de Verapazbrug. Na ingebruikname van de brug, verplaatst de stadsring zich naar de Afrikalaan. Zo komt aan Dok Noord en Dok Zuid ruimte vrij voor de tram.
Het Neuseplein blijft een druk en complex kruispunt, maar wordt volledig heraangelegd.

In 2019 kocht de Stad Gent de terreinen van Fluvius aan. Die site bevindt zich tussen de Bomastraat, Nieuwland, de Désiré Fiévéstraat en Ham. De Stad wil er op de noordelijke helft een park aanleggen. Daarvoor zullen de gebouwen in het noordelijke deel worden gesloopt en zal alle verharding verdwijnen. Zo komt er ruimte vrij voor ruim 1 ha openbaar groen. Het nieuwe park is een antwoord op de hoge bevolkingsdichtheid en het tekort aan openbaar groen in de wijk.
De zuidelijke helft verkoopt de Stad door aan het bisdom. Daar zal de scholengroep Connected een scholencampus bouwen.