Watersportbaan-Ekkergem

Een kijk op de wijk

Een duik in de cijfers

Vier verschillende buurten met unieke kenmerken

Gezien de grote verschillen tussen de vier deelbuurten van Watersportbaan-Ekkergem is het de moeite waard om de cijfers verder uit te splitsen over de Bijloke, de Blaarmeersen, Ekkergem en de Neermeersen.

Ekkergem is een levendige buurt met opvallend veel twintigers (1 op 4). Het aandeel appartementen en individuele woningen is hier ongeveer gelijk verdeeld. De helft van de huishoudens bestaat uit alleenwonenden. In iets meer dan 1 op de 3 huishoudens gaat het om een gezin zonder kinderen. In Ekkergem vind je relatief weinig gezinnen met kinderen.

Rondom de Bijloke wonen zowel twintigers als 65-plussers. Dit deel van de wijk heeft een relatief hoog aantal appartementen, wat het aantrekkelijk maakt voor alleenwonenden. Ook bevinden zich hier enkele woonzorgcentra, waardoor er een sterke aanwezigheid is van oudere bewoners. Slechts 1 op 10 huishoudens is een jong gezin, wat deze buurt vooral geschikt maakt voor ouderen en jongvolwassenen zonder kinderen.

In de sociale hoogbouwblokken in de Neermeersen wonen veel 65-plussers. Bijna 6 op 10 van de huishoudens zijn alleenwonenden. 2 op de 10 huishoudens bestaat hier uit een jong gezin, wat dubbel zoveel is als in de sector Bijloke.

Het mediaaninkomen voor de volledige wijk ligt lager dan het Gentse gemiddelde, maar dat heeft bijna alles te maken met de Neermeersen. Of nog opvallender: 27% van de bewoners van de wijk heeft recht op een verhoogde tegemoetkoming in de verplichte ziekteverzekering. Voor de Neermeersen ligt dat cijfer maar liefst op 61%, het hoogste van alle Gentse buurten.

Wat is er?

Watersportbaan-Ekkergem is een uitgestrekte wijk die uiteenvalt in vier buurten. De binnenring zorgt voor twee aparte werelden. Van west naar oost kom je eerst in de Blaarmeersen, een buurt met weinig bewoning. Vlak daarnaast ligt de Neermeersen, dat wordt gekarakteriseerd door sociale hoogbouwblokken. Ekkergem ligt net over de stadsring, op een boogscheut van de binnenstad. Deze dichtbebouwde woonbuurt trekt naast vaste bewoners ook veel studenten aan. Ten slotte is er de Bijloke-buurt gebouwd rond de prachtige historische Bijlokesite. Hier vind je voornamelijk eengezinswoningen en appartementen.

Vier buurten met aparte werelden

Tussen de twee werelden (de twee buurten binnen en de twee buurten buiten de stadsring) bestaan veel verschillen. In Ekkergem heerst hier en daar nog een echt dorpsgevoel in de stad. Bewoners zetten hun schouders onder verschillende buurtinitiatieven. En ook Bijloke sluit als buurt qua gevoel veel meer aan bij de Binnenstad. Neermeersen kampt als overwegend sociale hoogbouwwijk met sociale en leefbaarheidsproblemen. Het buurtgevoel is hier en daar beperkt, maar wel in opmars. Ook de Blaarmeersen, met onder andere verblijfspark Camping ’t Stropke, is een bijzondere plek.

Een rijk aanbod aan (zorg)voorzieningen

Opvallend is dat je in de wijk Watersportbaan-Ekkergem veel zorgvoorzieningen (Wijkgezondheidscentrum Watersportbaan, welzijnsbureau OCMW, Kind & Gezin, …) en onderwijsinstellingen (kleuter-, lager- en secundair onderwijs, hogescholen, universiteit) terugvindt. Er is ook een wijkbibliotheek, een uitgebreid cultureel aanbod op de Bijlokesite, er zijn sport- en feestzalen, er is een Buurthuis Watersportbaan aan de Verenigde Natieslaan, een nieuw Buurthuis De Waterkant aan de Nekkersberglaan, de ontmoetingsplek in de kloostergang in Ekkergem het lokaal dienstencentrum De Vlaschaard, de ontmoetingsruimte van SAAMO Gent, en er zijn workshops van Circusplaneet, trainingen van KAA Gent Foundation en Ghent Basketball, de activiteiten van Sportaround en de speelpleinwerking Kabonga, …

Hier en daar dringt een betere afstemming tussen vraag en aanbod zich op. Zo is het belangrijk om de komende jaren na te gaan op welke manier het sportaanbod aan de Watersportbaan zich meer kan openstellen voor de (jonge) buurtbewoners, en hoe we bruggen kunnen slaan tussen de hulpverleningsvragen in de Neermeersen, het ziekenhuis Jan Palfijn en de hoger onderwijsinstellingen, …

Beperkt handelsaanbod in de buurten

Langs de Martelaarslaan vind je grotere winkelketens, maar in de verschillende buurten is het handelsaanbod eerder beperkt, op enkele kappers, een wassalon, een handvol buurtwinkels en (buurt)cafés, … na.

Wat leeft er?

De armoede in de Neermeersen is de laatste jaren toegenomen. Dat is deels te wijten aan de instroom van een grote groep kwetsbare bewoners die zijn verhuisd uit andere wijken waar stadsvernieuwingsprojecten lopen. Er zijn problemen en spanningen op vlak van sociaal isolement, psychische kwetsbaarheid en middelenmisbruik. Ook de toename van zwerfvuil en sluikstort in en rondom de hoogbouwtorens zetten Neermeersen erg onder druk.

Aan de binnenkant van de stadsring beroert vooral mobiliteit de bewoners. Het circulatieplan en de invoering van de LEZ (lage emissiezone) hebben bepaalde straten van Ekkergem en Bijloke minder druk gemaakt. Maar op enkele uitvalswegen naar de ring, zoals de Rozemarijnstraat, is het verkeer eerder toegenomen. Bovendien, bij filevorming op de ring, gaan chauffeurs op zoek naar nieuwe sluipwegen in de wijk. Fietsen is daardoor niet overal even veilig. Een fietsstraat zoals die aan de Coupure wordt toegejuicht, maar vooral tijdens de ochtend- en avondspits kan het er erg druk zijn.

Het openbaar domein is verschillend van buurt tot buurt. Als stedelijk recreatiegebied zijn de Blaarmeersen erg geliefd door Gentenaars en niet-Gentenaars. Neermeersen kleurt groen, maar een duidelijk programma voor de publieke ruimte ontbreekt. Initiatieven zoals ‘(Be)leefbaar @ the blocks’ kunnen ervoor zorgen dat bewoners het groen ook als dat ‘van hun’ beschouwen. In Ekkergem zorgt het dichte netwerk van straatjes ervoor dat enkele buren zich verzameld hebben om elkaar te ontmoeten in een van de leef- of speelstraten. Sommige bewoners smeden plannen om de wijk meer duurzaam te vergroenen en op termijn, waar het kan, energieneutraal in te richten. In de Bijloke biedt vooral de Bijlokesite en de nabijheid van het water de nodige verpozing en rust.

Wat komt er?

Vooral de omgeving van de Neermeersen is nu volop in ontwikkeling. Zo ligt er een plan voor om de scholencampus aan de Offerlaan de komende jaren in te richten als een stedelijke campus. Dat alles met aandacht voor wat er op én naast de onderwijssite beweegt. De sociale hoogbouw wordt grondig vernieuwd. Aan de Jubileumlaan komen nieuwe appartementen en voor de andere blokken loopt het onderzoek volop. Ziekenhuis Jan Palfijn en de Topsporthal hebben plannen om hun terreinen anders in te richten. Een sociaal-ruimtelijk visie voor de volledige wijk rond de Watersportbaan zet mee de krijtlijnen uit voor alle toekomstige programma’s en ruimtelijke studies.

Aan de andere kant van de wijk, in Ekkergem, wordt de politiesite grondig gerenoveerd. Eerder verrees aan de Nieuwewandeling de WATT-site. Ook werden daar voorbereidingen getroffen om op de voormalige terreinen van de firma Schollaert een levendige en groene plek voor studenten en bewoners te voorzien. De gevolgen van het verdwijnen van de universitaire campussen aan de Dunantlaan, Coupure en Bijloke is momenteel nog onduidelijk.