Een paar jaar geleden kwam ik hier een vrouw tegen met een T-shirt waarop stond: Live hard, live fast. Die volksheid, dat positieve je-m’en-foutisme is de Brugse Poort op het lijf geschreven.
De Gentenaar
Een dichtbebouwde 19e eeuwse gordelwijk
Brugse Poort – Rooigem is een wijk tussen het stadscentrum en het natuurreservaat Bourgoyen-Ossemeersen. De wijk bestaat uit drie grote delen, opgesplitst door de R40 en de Drongensesteenweg. Er is de 19de-eeuwse arbeidersbuurt Brugse Poort. Malem is een typische tuinbouwwijk uit de jaren 1950. De Rooigembuurt heeft een aantal grote sociale huisvestingsprojecten.
Tussen 2000 en 2015 zorgde het stadsvernieuwingsproject ‘Zuurstof voor de Brugse Poort’ voor een belangrijke opwaardering van de wijk.
Bebouwingsgraad
Investeringen blijven evenwel nodig en er staat dan ook heel wat op de planning om de sociale en fysieke leefbaarheid in Brugse Poort – Rooigem te verhogen. Het gaat onder meer om de bouw van nieuwe sociale huisvesting op Biezenstuk en het Charles de l’Epéeplein, de heraanleg van een aantal stratenclusters in Malem en Rooigem, een nieuwe fietsonderdoorgang naar Malem en onder de Drongensesteenweg, de aanpak van het Kettingplein, de tijdelijke invulling en herbestemming van de Meubelfabriek en de aanleg van het park rondom, het voorzien van buurtinfrastructuur in Malem, het vernieuwen van de speeltoestellen, de opwaardering van de centrale winkelas en kloppend hart van Brugse Poort (Bevrijdingslaan-Seghersplein-Phoenixtstraat), de aanleg van het 3 hectare groot Papiermolenpark en de herinrichting van de Bargiebrug.
Projecten op de planning
Volks, jong en superdivers
De wijk wordt omschreven als volks, jong en superdivers. In verhouding tot andere Gentse wijken wonen hier meer kinderen, minder ouderen en zijn er meer mensen die hier met hun eerste woning starten. Het is een typische transitwijk: nieuwe bewoners komen vaak van buiten de stadsgrenzen naar Brugse Poort - Rooigem en verhuizen al na enkele jaren naar een andere wijk. Het ‘verloop’ is hier een stuk hoger dan het Gentse gemiddelde.
De helft van de bevolking in Brugse Poort - Rooigem heeft een vreemde herkomst.
Door migratiebewegingen is de wijk uitgegroeid tot een smeltkroes van culturen en leeftijden. Die grote diversiteit in de wijk wordt door de bewoners als heel verschillend ervaren. Daarnaast valt op dat de wijk de afgelopen 20 jaar sterk is aangegroeid.
Evolutie bevolkingsaantal in Brugse Poort - Rooigem
Volstaat de groene zuurstof tussen bebouwing en verkeersassen?
Brugse Poort - Rooigem is een dichtbebouwde wijk. Je ziet verschillende soorten woningen, maar de meeste zijn vrij oud: de helft (51%) van de woningen is van voor 1945.
Malem en Rooigem hebben heel wat groen, maar in de Brugse Poort is het publieke groen eerder beperkt. In het kader van het stadsvernieuwingsproject Zuurstof voor de Brugse Poort werden wel parken en pleinen aangelegd, zoals de Groene Vallei, het Luizengevecht, het Boerderijpark, het Acaciapark, het Pierkespark, het Kokerpark en het buurtparkje aan het Biezenstuk.
Voor de hele wijk geldt dat het bestaande groenaanbod beter gebruikt kan worden. Vormen van overlast en criminaliteit zorgen er bovendien voor dat sommige mensen enkele parken en pleinen niet willen of durven gebruiken.
50% van de inwoners ondervindt vaak buurthinder
Terugkerende klachten van bewoners gaan in hoofdzaak over veiligheid en vuiligheid. Zo scoort Brugse Poort – Rooigem, in vergelijking met andere Gentse wijken, het hoogst op de indicatoren ‘het mijden van plekken in de eigen buurt’ (ca. 1 op 5 inwoners) en ‘drugsdealing en -gebruik in de eigen buurt’ (ca. 1 op 3 inwoners). Ook zwerfvuil (7 op de 10 inwoners), sluikstort en hondenpoep zijn terugkomende ergernissen. Discussies over verkeer, parkeren, … zorgen voor extra spanningen in de wijk.
Veel verkeer op een kleine oppervlakte
De ligging aan de rand van de stad, met zowel de nabijheid van de Bourgoyen als het centrum, wordt erg gewaardeerd.
Het openbaar vervoer is goed uitgebouwd en is vrij vlot bereikbaar. De opstapplaats aan het Seghersplein werd recent verbeterd. De andere haltes in de wijk bieden weinig extra comfort.
Bargiebrug
In de wijk wonen veel mensen dicht op elkaar, wat voor veel verkeer en een hoge parkeerdruk hoge parkeerdruk zorgt. Veel mensen wonen dicht op elkaar, wat zorgt voor een druk gebruik. Parkeren, verkeer, rust en ontmoeting, groen, … komen allemaal samen in vaak te smalle straten. Het circulatieplan heeft de dominantie van de auto in de Brugse Poort een beetje teruggeschroefd. Wel is de parkeerdruk van niet-bewoners (voornamelijk bestelwagens) intussen verschoven richting Malem en Rooigem, buurten die buiten het circulatieplan vallen. Door de wijk lopen ook een aantal fietsassen. Nieuwe fietsstallingen worden niet altijd even goed benut, onder meer uit schrik voor diefstal.
Voorzieningen en commerciële functies
In de wijk vind je heel wat zorgvoorzieningen, onder meer een wijkgezondheidscentrum, een antennewerking en welzijnsbureau van het OCMW, mutualiteiten, een inloopteam Wiegwijs, Kind en Gezin…. Daarnaast tref je er een wijkbibliotheek, sport- en feestzalen, een buurthuis (in Brugse Poort en in Rooigem, niet in Malem) en verschillende culturele organisaties aan. Aan het Seghersplein is er een postkantoor en zijn er meerdere postpunten.
Aan winkels geen gebrek in de Brugse Poort. In Malem en Rooigem is het aanbod beperkter. Langs de invalswegen vind je wel grotere handelszaken. Opvallend is dat alle banken (met loketfunctie) uit de buurt zijn verdwenen.
Voor kinderen zijn er heel wat kinderdagverblijven, private en stedelijke opvanginitiatieven, basisscholen, een internaat en diverse jeugdwerkingen.
Duale wijk
Brugse Poort – Rooigem kan je beschouwen als een ‘duale wijk’.
Enerzijds wonen er kansarme gezinnen die kampen met werkloosheid, generatiearmoede en slechte en te kleine huisvesting. 1 op de 3 inwoners van de wijk heeft recht op een verhoogde tegemoetkoming in de verplichte ziekteverzekering. Voor Malem is dat zelfs 57%. De wijk telt ook het derde hoogst aantal rechthebbenden op een (equivalent van een) leefloon. Verhoudingsgewijs behoort de Brugse Poort - Rooigem hiermee tot de top 3 van Gentse wijken.
Bijna 1 op de 3 inwoners heeft recht op een verhoogde tegemoetkoming in de verplichte ziekteverzekering.
De wijk heeft met 41 op 1000 het hoogste aantal rechthebbenden op (equivalent) leefloon.
Anderzijds wonen in Brugse Poort - Rooigem veel tweeverdieners. Zij kiezen bewust voor de wijk. We onderscheiden hierin twee groepen: zij die opgegroeid zijn in de wijk en er wensen te blijven wonen en nieuwe buurtbewoners die aangetrokken worden door de troeven van de wijk. Beide investeren ze vaak in hun woning en in hun buurt en buren, maar niet zelden verschilt hun kijk op thema’s als mobiliteit en samenleven.
Bewoners van Brugse Poort - Rooigem zijn over het algemeen trots op hun wijk en voelen er zich thuis. De culturele en economische diversiteit is voor velen een verrijking, maar ook een uitdaging. Specifiek voor Malem moet het buurtgevoel, naar aanleiding van de instroom van heel wat nieuwe bewoners, hier en daar nog wat groeien.