De hyperdiversiteit en het rauwe van de Dampoort. Gent in het klein, met een sausje van motorolie en uitlaatgassen. En toch wil iedereen er wonen. Dit is nog een echte volkswijk.
De Gentenaar
De Dampoortwijk wordt letterlijk in drie gesneden door de Antwerpsesteenweg, de Land van Waaslaan en de Dendermondsesteenweg. In de drie delen vind je het Scheldeoord met de Scheldestraten, de Heilig-Hartsite met het Begijnhof, en het deel Dampoort dichtbij Campo Santo. Het Scheldeoord is de groenste buurt dankzij de aanwezigheid van het Wolterspark en het Bijgaardepark. Rondom de Heilig-Hartsite en de buurt van de Dampoort vind je maar weinig groene, recreatie- of speelruimte.
In de cijfers valt op dat Dampoort een vrij jonge wijk is met veel mensen met een migratieachtergrond, vooral bewoners van Bulgaarse en Turkse herkomst. De werkloosheidscijfers liggen, met name bij jongeren, erg hoog.
Veel woningen van slechte kwaliteit
In de buurt van het Scheldeoord vind je sociale woningen die kampen met onder meer schimmelvorming, slechte verwarming, … Maar ook de buurt rond de Heilig-Hartsite telt kleine en minder kwalitatieve woningen, die nu vooral worden bewoond door ouderen en kwetsbare gezinnen.
Hoge mobiliteitsdruk in stenen wijk
De steenwegen zorgen voor veel doorgaand verkeer en sluipverkeer in de smalle straten. Sommige chauffeurs rijden bovendien erg snel en gedragen zich agressief in het verkeer. Kinderen en fietsers kunnen zich vaak niet veilig verplaatsen.
30% vindt het veilig fietsen in de buurt
23% vindt dat kinderen zich zelfstandig veilig kunnen verplaatsen
Voor bewoners vormt het gebrek aan parkeerplaatsen een belangrijk aandachtspunt. De weinige ruimte maakt de zoektocht naar buurtparkings en fietsstallingen evenwel moeilijk.
Gelukkig heeft Dampoort een goed uitgebouwd openbaarvervoersnet, maar de bushaltes zijn niet allemaal even toegankelijk voor mensen met een beperking.
Slechts 1 op de 4 vindt dat er voldoende parkeerplaatsen zijn voor bewoners in de buurt en scoort hiermee het op 1 na laagst van alle Gentse wijken.
- Dampoort
- Overige wijken
Het toekomstige wijkmobiliteitsplan (de concrete uitvoering is gepland in het voorjaar van 2024) biedt kansen om de uitdagingen op het vlak van mobiliteit in Dampoort aan te pakken. Daarnaast wordt er uitgekeken naar de komst van de Verapazbrug die het verkeer moet omleiden, weg van de drukke Dampoortrotonde.
Bijgaardepark
Heilig-Hartsite
Scheldeoord
Bewoners ervaren delen van de wijk als onveilig
Een aantal bewoners geven aan dat ze ’s avonds en ’s nachts bepaalde parkjes en straten mijden omdat er drugdealers actief zijn. Op enkele andere plekken zorgen rondhangende mannen ervoor dat vrouwen zich niet altijd welkom voelen.
De grote verkeersdruk en enkele gevaarlijke kruispunten veroorzaken echter het grootste onveiligheidsgevoel, met name onder fietsers en voetgangers.
40% ondervindt hinder van sluipverkeer
Voldoende voorzieningen en commerciële functies
In Dampoort zijn er voldoende bereikbare zorgvoorzieningen. Zo vind je op de welzijnssite langs de Wittemolenstraat en Doornakkerstraat onder andere het OCMW, Woonwijzer, Kind & Gezin en een sociale kruidenier. Daarnaast is er een straathoekwerker actief in de wijk, is er een nieuw wijkgezondheidscentrum, en kunnen ouderen terecht in onder meer de Open Huizen, een buurthuisje en een woonzorgcentrum. Betaalbare voeding vormt voor vele bewoners een noodzaak. Een betaalbaar sociaal restaurant in de wijk staat dan ook op de planning van het stadsvernieuwingsprojectEn Route.
Welzijnssite
Koopcentrum langs Dendermondsesteenweg
Spelen in het park van de Wasstraat
De Dampoortwijk telt heel wat winkels. Het aanbod aan de Dendermondsesteenweg is echter vrij gelijklopend, wat zorgt voor een gevoel van onderlinge concurrentie. De straat kampt bovendien met leegstand, wat kansen kan bieden voor nieuwe starters.
Banken en bankautomaten zijn er nu voldoende, maar bewoners zijn bezorgd dat verschillende filialen in de toekomst hun deuren zullen sluiten. Vooral voor bewoners in een kwetsbare situatie is een bereikbare bank erg belangrijk.
Op het vlak van vrijetijdsbeleving is er een mooi aanbod met een groot bereik. Voor tieners en jongeren is er echter weinig voorzien. Velen onder hen hangen rond op straat, op pleinen en aan bushaltes.
Kinderen kunnen terecht in de vele scholen en het jeugdwerk. Er is wel vraag naar opvoedingsondersteuning in de Dampoortwijk en naar meer kinderopvang en jeugdwelzijnswerk in de buurt van het Scheldeoord en in de buurt van de Nieuwe Wijk (de sociale woningen in de Serafijnstraat, Louis Cloquetstraat en de Nieuwewijkstraat. De spitse hoek tussen spoorweg en Antwerpsesteenweg/Campo Santo.)
Bewoners voelen zich thuis in Dampoort
Heilig-Hartkerk
Ondanks de bestaande werkpunten, voelen bewoners zich over het algemeen thuis in de wijk. Zij zetten zelf initiatieven op poten en zorgen op die manier voor een gemeenschapsgevoel binnen hun wijk. Zo zorgt de dynamiek op en rond het Heilig-Hartplein voor verbinding. Ook de groep rondom het buurthuisje in de buurt van het Scheldeoord slaagt erin om verschillende mensen samen te krijgen.
Met de Bulgaarse gemeenschap zijn er vooralsnog weinig contacten. De uitdaging is om hen in de toekomst meer en beter bij het buurtgebeuren te betrekken.
80% maakt minstens maandelijks een praatje met buurtbewoners van Belgische herkomst.
33% heeft de voorbije 12 maanden deelgenomen aan een buurtactiviteit.
19% van de buurtbewoners is actief in buurt of stad, 4de hoogste percentage van alle wijken.
En Route brengt vernieuwing
In de toekomst zal het stadsvernieuwingsproject En Route enkele grote veranderingen in de wijk teweegbrengen. Onder andere de Wasserijsite en de Heilig-Hartsite (met de Pastory, de Heilig-Hartkerk en de omgeving) worden onder handen genomen. Ook voor de Louis Schuermansstraat zijn er plannen. Daarnaast moeten kleinere ingrepen in co-creatie met de buurt de Dendermondsesteenweg en het Heernisplein aangenamer en veiliger maken.