Verhuizen is van alle tijden en een heel normale zaak in een mensenleven. Als je verhuizen gebundeld bekijkt vanuit een land of een regio, het in een tijdslijn plaatst, dan kan je langs de lijnen van de verhuisbewegingen (delen van) de geschiedenis van dat land of die regio vertellen.
Omdat verhuisbewegingen ook een belangrijke rol spelen in de dynamiek van steden, is het dus slim om ze van tijd tot tijd eens grondiger te bestuderen. In die zin is dit werk een actualisatie van eerder werk (Stad Gent, 2008, 2014, 2020).
Er is niet alleen de directe impact op het bevolkingsaantal in Gent, maar ook op de samenstelling naar leeftijd, geslacht en herkomst. Weten wie de Gentenaars zijn in hun bevolkingskenmerken en zien of daar iets in verandert of net niet is een logische eerste informatielijn voor het beleid.
Net omdat het om een actualisatie gaat, vind je in deze editie hetzelfde materiaal terug als in de eerdere edities. We bekijken verhuisbewegingen over de stadsgrenzen – waar gaan stadsverlaters naartoe en waar komen nieuwe Gentenaars vandaan? We bekijken (verschuivingen in) nationaliteitsverschillen in migratiebewegingen. We kijken ook naar wat beweegt binnen de stadsgrenzen en hoe de wijken hierin van elkaar verschillen. Ook de blijfkansen zijn niet voor elke wijk dezelfde. Aanvullend omvat dit werkstuk een kleine oefening via een clusteranalyse van de wijken met als doel te kijken of we een wijktypologie zouden kunnen maken gebaseerd op migratiekenmerken.
Nieuw is het hoofdstuk rond (selectieve) stadsvlucht. Op zich had de vorige omgevingsanalyse (Stad Gent, 2018) al een hoofdstuk hierover. We hernemen dit onderwerp hier omdat het in deze analyse inhoudelijk een betere plek vindt én omdat vanuit dezelfde data vertrokken wordt. We gaan op zoek naar wat we nu wel en niet over stadsvlucht kunnen vertellen op basis van de beschikbare data.
Deze nota is ‘een technische versie’, waar we de tijd nemen om bronnen, begrippen, data en de gehanteerde methodes omstandig te omschrijven. Transparantie is immers een voorwaarde om onderzoek te reproduceren om zo kennisvermeerdering mogelijk te maken. Tegelijk kan je de hoofdlijnen uit dit materiaal verkort en bevattelijk terugvinden op de website hoeveelin.stad.gent. Op die plek worden naast verhuisbewegingen ook de demografische trends jaarlijks en de bevolkingsprognoses driejaarlijks beschreven. De focus is steeds het verhaal, de onderbouw is cijfermateriaal, en er is nagedacht over eenvoudige maar sprekende visualisaties.
Databronnen zijn hoofdzakelijk de administratieve data van de wettelijke bevolking. Een migratiebeweging is hierbij een verandering van een domicilie-adres, een wijziging in het officiële adres. De gegevens zijn afgeleid uit het bevolkingsregister en afkomstig van de Dienst Burgerzaken (Stad Gent) en van Statistics Belgium. Het gaat om verhuisdata op individueel niveau.
Een extra dankjewel om het nieuwe materiaal met extra aandacht na te lezen gaat naar Patrick Deboosere, Bart Van de Putte, Johan Surkyn, Marlies Casier, Ingrid Schockaert; en ook naar collega’s Kristof Allosery, Hilde Reynvoet, Erik Willems en Ad Coenen.
Het analysewerk, het maken van tabellen en kaarten, het uitschrijven en vormgeven is het werk van de Dienst Data & Informatie, Bedrijfsvoering: Sofie Cromheeke, Els Bauwens, Eric Dirikx en Els Verhasselt – en Leen Lips en Jean De Meyer voor het nalezen.